English
เข้าใจการฝากครรภ์ไตรมาส 1! คำแนะนำจากคุณหมอสูติฯ
ไตรมาส 1 ของการตั้งครรภ์ ถือเป็นช่วงเวลาแห่งการเริ่มต้นการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ ทั้งสำหรับคุณแม่ที่กำลังปรับตัวและสำหรับลูกน้อยที่กำลังเติบโต เพื่อให้คุณแม่รับมือกับการตั้งครรภ์ได้อย่างเข้าใจและราบรื่น ในบทความนี้เราจะพามาเจาะลึกถึงสิ่งที่ควรรู้ในการไปฝากครรภ์ในไตรมาส 1 ของคุณแม่ ตั้งแต่ความถี่ในการพบแพทย์ การตรวจพื้นฐานที่สำคัญ ไปจนถึงการตรวจคัดกรองความผิดปกติของทารก เพื่อให้คุณแม่เตรียมพร้อมสำหรับการตั้งครรภ์ที่สำคัญนี้ โดยคำแนะนำจาก นพ. พิชัย ลือประสิทธิ์สกุล สูตินรีเวชกรรม โรงพยาบาลกรุงเทพคริสเตียน ในซีรีส์ “Brusta ปรึกษาการฝากครรภ์กับคุณหมอพิชัย”
Q: ในไตรมาส 1 คุณแม่ต้องไปพบแพทย์บ่อยแค่ไหน?
A: ในช่วงไตรมาส 1 ซึ่งคือช่วงอายุครรภ์ 1 – 14 สัปดาห์ คุณแม่จะพบคุณหมอทุก ๆ 1 เดือน เพื่อติดตามพัฒนาการของทั้งคุณแม่และลูกน้อยในครรภ์อย่างใกล้ชิด
Q: การฝากครรภ์ในไตรมาส 1 คุณหมอจะตรวจอะไรคุณแม่บ้าง?
A: โดยทั่วไปในไตรมาส 1 เราจะใช้การตรวจอัลตราซาวด์ โดยเฉพาะช่วงอายุครรภ์ 12 สัปดาห์จะเป็นช่วงที่ได้ประโยชน์สูงสุด ตอนนั้นทารกจะมีความยาวประมาณ 5.4 เซนติเมตร แขนขายาว มีเล็บมือเล็บเท้า และมีโครงสร้างเหมือนกับลูกน้อยตัวเล็ก เราจะตรวจดูว่ามีอาการผิดปกติหรือไม่ เช่นว่า สมองมีกะโหลกครบถ้วนหรือไม่ การเคลื่อนตัวเป็นยังไง หัวใจเต้นดีหรือเปล่า และมีอาการบวมน้ำหรือไม่
Q: พัฒนาการของทารกที่คุณหมอคาดหวังในไตรมาส 1 เป็นอย่างไร?
A: ส่วนมากในไตรมาส 1 เราจะดูเน้นหนักในเรื่องของดาวน์ซินโดรม และดูโครงสร้างทั่วไป เช่น แขน ขา และลำตัว ว่ามีความสมบูรณ์หรือไม่ การอัลตราซาวด์จะช่วยให้สามารถประเมินโครงสร้างของทารกในเบื้องต้นได้
Q: ดาวน์ซินโดรมสามารถเริ่มตรวจได้ตั้งแต่ตอนไหน?
A: ตรวจได้เร็วที่สุดคือตอน 10 สัปดาห์ ในทางปฏิบัติเราจะทำการอัลตราซาวด์ครั้งแรกเพื่อดูความสมบูรณ์ของทารกในครรภ์ การตรวจอัลตราซาวด์ในไตรมาส 1 จะมีความแม่นยำสูง โดยเฉพาะช่วง 8 – 9 สัปดาห์ อายุครรภ์ของทารกสำคัญอย่างยิ่ง เพราะใช้ในการกำหนดวิธีการรักษาต่าง ๆ ได้ โดยเฉพาะในกรณีที่มีภาวะแทรกซ้อนเกิดขึ้น ทีนี้สำหรับการตรวจคัดกรองดาวน์ซินโดรมจะแนะนำตรวจเลือดเมื่ออายุครรภ์ประมาณ 10 สัปดาห์เป็นต้นไป นอกจากนี้ ในปัจจุบันเรายังสามารถวัดความเสี่ยงของดาวน์ซินโดรมได้จากการอัลตราซาวด์ดูความหนาของเงาดำหลังคอทารก โดยทั่วไปถ้าเงาดำหลังคอทารกหนาเกิน 3 มิลลิเมตร ก็มีความเสี่ยงที่จะเป็นดาวน์ซินโดรมได้สูง เพราะงั้นการตรวจอัลตราซาวด์ในช่วงประมาณ 12 สัปดาห์จะได้ประโยชน์อย่างมาก
Q: การตรวจช่องปากและฟันในขณะตั้งครรภ์สำคัญไหม?
A: เป็นมาตรฐานการตรวจที่สำคัญ เพราะว่าคุณแม่ต้องใช้ช่องปากในการเคี้ยวอาหารเป็นประจำ ถ้าเกิดมีฟันผุ ฟันโยก หรือเป็นเหงือกอักเสบ จะรบกวนเวลารับประทานอาหารได้ การดูแลสุขภาพช่องปากและฟันจึงมีความสำคัญ ในช่วงตั้งครรภ์เส้นเลือดฝอยในช่องปากจะเพิ่มขึ้น ทำให้มีเลือดออกตามไรฟันได้บ่อยขึ้น ขอแนะนำให้คุณแม่ใช้แปรงสีฟันที่นุ่มนิดนึงและแปรงด้วยความนุ่มนวล
Q: อาการฟันผุของคุณแม่จะส่งผลต่อน้ำหนักของทารกในครรภ์จริงไหม?
A: มีผลได้ในทางอ้อม เพราะว่าฟันคุณแม่ต้องใช้ในการบดเคี้ยวอาหาร หากฟันคุณแม่มีปัญหา อาจทำให้รับประทานอาหารได้ไม่สะดวก ซึ่งอาจกระทบต่อน้ำหนักของทารกได้
ไตรมาส 1 คือช่วงเวลาสำคัญของการเริ่มต้นชีวิตน้อย ๆ การพบแพทย์ตามนัดเพื่อรับการตรวจคัดกรองและดูแลตัวเองอย่างใส่ใจ ล้วนเป็นส่วนสำคัญที่จะช่วยให้คุณแม่และลูกน้อยเริ่มต้นการเดินทางนี้ได้อย่างราบรื่นและปลอดภัย Brusta เข้าใจดีถึงการเปลี่ยนแปลงในทุกช่วงของการตั้งครรภ์ เราจึงพร้อมเป็นส่วนหนึ่งในการดูแลเคียงข้างคุณแม่ ให้คุณแม่มั่นใจและมีความสุขตลอดการตั้งครรภ์ ด้วยคำแนะนำจาก นพ. พิชัย ลือประสิทธิ์สกุล
ติดตามบทความ Brusta ปรึกษาการฝากครรภ์กับคุณหมอพิชัย ในตอนต่อไป เพื่อเรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับการดูแลครรภ์ในไตรมาส 2
