การปั๊มน้ำนม คือ ใช้เครื่องปั๊มน้ำนมหรือมือคั้นน้ำนมจากเต้าคุณแม่มาสำรองไว้ให้ลูกน้อย มีประโยชน์มากตอนที่คุณแม่ไม่สามารถให้ลูกเข้าเต้าได้ หลายคนอาจคิดว่าการปั๊มน้ำนมแบบใช้เครื่องเป็นเรื่องที่น่าปวดหัว แต่ถ้ารู้เคล็ดลับ และเทคนิคที่ถูกต้องรับรองไม่ยากอย่างที่คิด แถมยังสามารถแก้ปัญหาเต้านมคัด ปั๊มนมแล้วเจ็บหัวนม และเพิ่มการผลิตน้ำนมได้ด้วย

Blog

มาเริ่มกันที่ความรู้พื้นฐานก่อนเลย ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการปั๊มขึ้นอยู่กับความสะดวก และวัตถุประสงค์ในการสำรองน้ำนมของคุณแม่ หลัก ๆ จะเริ่มปั๊มกัน 2 ช่วง คือ 

1. ช่วงแรกคลอด สำหรับคุณแม่ที่ติดปัญหาไม่สามารถให้ลูกเข้าเต้าได้ ไม่ว่าจากความเจ็บป่วย หรือ อื่น ๆ
2. ช่วงคลังคลอด 4 – 6 สัปดาห์ ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่คุณลูกจะมีความต้องการดื่มนมมากขึ้น การปั๊มนมในช่วงเวลานี้ก็เพื่อสำรองน้ำนมให้เพียงพอต่อความต้องการของคุณลูกตลอดเวลานั่นเอง ในกรณีที่ลูกยังสามารถเข้าเต้าได้รอบการปั๊มช่วงนี้ปั๊มได้วันละ 2 – 3 รอบ แต่ถ้าลูกเข้าเต้าไม่ได้รอบปั๊มนมก็จะเพิ่มเป็น 8 – 12 รอบต่อวันหรือ ทุก 2 -3 ชั่วโมง ตามความต้องการดื่มนมของลูกในแต่ละวัน

นอกจาก 2 ช่วงนี้แล้วคุณแม่บางคนจำเป็นต้องปั๊มนมให้ลูกจนถึงช่วงหย่านม จากปัญหาการเข้าเต้า ซึ่งถ้าเป็นแบบนี้รอบปั๊มนมก็จะอยู่ที่ 8 – 12 รอบต่อวัน 

ควรมีการเตรียมความพร้อมทั้งก่อน และระหว่างการปั๊มนม เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการเก็บสำรองน้ำนมของคุณแม่ และยังสามารถลดปัญหาการปั๊มนมที่จะตามมา อย่างใช้เครื่องปั๊มแล้วนมไม่ถูกดูดออกมาได้ด้วย

1. พักผ่อนให้เพียงพอ
2. ดื่มน้ำอย่างน้อย 3 -4 ลิตร ต่อวัน
3. ทานอาหารที่มีประโยชน์ เน้นอาหารกลุ่มโปรตีน และอาหารที่กระตุ้นการผลิตน้ำนม เช่น หัวปลี ฟักทอง ตำลึง เป็นต้น

1. ล้างอุปกรณ์ทุกอย่างทั้งที่ใช้ปั๊มน้ำนม ภาชนะสำหรับเก็บน้ำนม ทำความสะอาดเต้านม และล้างมือก่อนทุกครั้งที่จะมีการปั๊ม เพราะเด็กแรกเกิดมีภูมิต้านทานเชื้อที่ต่ำ ทุกอย่างจึงควรปลอดเชื้อมากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้
2. สร้างบรรยากาศแห่งความผ่อนคลายก่อนการบีบ หรือ ปั๊มนม ลดความเครียด และความกังวล เพราะมันสามารถขัดขวางประสิทธิภาพของการปั๊มนมได้
3. นวดผ่อนคลายรอบเต้านม เตรียมกรวยที่เชื่อมกับภาชนะบรรจุน้ำนมของเครื่องปั๊มให้เรียบร้อย
4. วางกรวยปั๊มที่กลางลานนม หรือ หัวนม ใช้มือหนึ่งข้างประคองเต้านม โดยไม่ออกแรงดันเต้านมให้เข้าไปอยู่ในกรวยมากเกินไป เพราะจะทำให้เป็นรอยที่เต้านมได้
5. ความเร็วการใช้ที่ปั๊มนมทั้งแบบมือ และแบบเครื่องให้เริ่มจากน้อยไปมาก และเมื่อน้ำนมไหลคงที่ก็ลดความเร็วในการปั๊มลง แล้วค่อยเพิ่มการปั๊มให้เร็วขึ้นอีกครั้งเพื่อเลียนแบบจังหวะการดูดนมของคุณลูก
6. หลังจากปั๊มนมไปได้ 15 นาที น้ำนมจะเริ่มเกลี้ยงเต้า ให้นำกรวยออกจากเต้านม แล้วนำภาชนะที่บรรจุน้ำนมอยู่เก็บไว้ในที่เย็นทันที เพื่อรักษาประสิทธิภาพของน้ำนม และป้องกันการปนเปื้อนเชื้อจากภายนอก

ทำความสะอาดอุปกรณ์ที่ใช้ปั๊มนมทันที เพื่อป้องกันการสะสมของเชื้อก่อโรคที่จะทำให้คุณลูกป่วยทีหลังได้

ไม่ว่าจะปั๊มนมด้วยมือ หรือ ใช้เครื่องช่วยก็สามารถเกิดปัญหาระหว่างการใช้งานได้ แต่ก็สามารถป้องกันการเกิดปัญหาได้เช่นกัน

1. ท่อน้ำนมอุดตัน 

ทำให้เกิดการบวมแดง หรือ กดแล้วเจ็บ อาจเกิดจากการที่ปั๊มนมออกมาไม่เกลี้ยงเต้า โดยเฉพาะการปั๊มแบบมือ ทำให้มีน้ำนมตกค้างอยู่ และน้ำนมพวกนี้แหละที่อุดตันสร้างความเจ็บปวดให้คุณแม่ ดังนั้นทุกครั้งที่ปั๊มนม ต้องปั๊มให้เกลี้ยงเต้าทุกครั้ง

2. เต้านมอักเสบ

ปัญหานี้มักต่อเนื่องมาจากการปั๊มน้ำนมไม่เกลี้ยงเต้า ทำให้เชื้อโรคเข้าไปเจริญอยู่ในน้ำนม จึงเกิดการอักเสบขึ้น สามารถป้องกันได้โดยการปั๊มน้ำนมให้เกลี้ยงเต้า แต่เมื่อเกิดขึ้นแล้วก็แก้ได้โดยการปั๊มเอานมส่วนที่ค้างเต้าออกมาก่อน ซึ่งต้องปั๊มด้วยความเร็วสูง ถ้าใช้เครื่องปั๊มแบบไฟฟ้า ก็มักมีระบบรีดน้ำนมค้างเต้า สำหรับแก้ปัญหานี้โดยเฉพาะ

3. หัวนมแตก

ปั๊มนมแล้วเจ็บหัวนม ปัญหานี้สามารถเกิดได้ เมื่อปรับระดับแรงดูดสูงเกินไป หรือเลือกกรวยปั๊มที่ขนาดเล็กกว่าขนาดเต้านม ดังนั้นก่อนที่จะเลือกซื้อ นอกจากราคาเครื่องปั๊มนมจะต้องเหมาะสมแล้ว ขนาดของกรวยก็ต้องเหมาะสมกับขนาดเต้าคุณแม่ด้วย ถ้าไม่มั่นใจสามารถปรึกษาร้านขายเครื่องปั๊มนมโดยเฉพาะ หรือ ร้านขายสินค้าเด็กแรกเกิดได้